Şeyhülislam Sa‘dî Çelebi’nin talebesi olan Ni‘metullah Çelebi, Kânûnî Sultan Süleyman’ın Kudüs’te gerçekleştirdiği imar faaliyetlerine kâtiplik vazifesiyle nezaret etmiştir. Buradaki gözlemlerini Kudüs’ün tarihi ve faziletleri hakkında derlediği bilgiler ile harmanlayan müellif, Fezâ’il-i Kuds ismini verdiği eserini kaleme almıştır.
Manzum olan eserde Kudüs’ün Sâm b. Nûh tarafından inşası, Hz. Dâvud ve Hz. Süleyman devirlerinde Mescid-i Aksâ’nın bina edilmesi, Danyal ve Yahyâ peygamberlerin Beytü’l-Makdis’e hizmetleri bahislerinin ardından, Ebû Ubeyde b. Cerrah’ın Kudüs’ü fethi, Hz. Ömer, Abdülmelik b. Mervan ve Selahaddin Eyyûbî’nin bölgedeki hizmet ve faaliyetleri anlatılmaktadır. Metnin en özgün kısmı diyebileceğimiz Kânûnî’nin imar faaliyetleri ile ilgili bölümde ise Kudüs’e su getirilmesi, surun inşası, Mescid-i Aksâ ve Kubbetü’s-Sahrâ’nın tamiri konuları tafsilatlı ve edebî bir dille işlenmiştir. İmar öncesi Kudüs’ün genel durumu hakkında da bilgiler içeren eser, müşahedeye dayalı içeriği ile Osmanlı Kudüs’ü hakkında tarihî bir vesîka niteliğindedir.
Library URL: http://catalog.ihu.edu.tr/yordambt/yordam.php?aDemirbas=0009486
